راهنمای جامع آزمون کارشناسی ارشد و دکتری صنایع غذایی

 

معرفی رشته صنایع غذایی
مجموعه علوم و صنایع کشاورزی که با عنوان مهندسی کشاورزی توسط داوطلبان گروههای آزمایشی علوم ریاضی و علوم تجربی انتخاب می شود، به علوم و صنایعی اطلاق می شود که طی آن مواد خام غذایی گیاهی و حیوانی،تولید،برداشت و فرآوری شده،برای مصرف آماده می گردد.رشد بی رویه جمعیت همراه با کاهش منابع غذایی،اهمیت به کارگیری روشهای علمی موثر برای افزایش تولید محصولات کشاورزی و دامی، بهبود کیفیت و کاهش ضایعات این محصولات را آشکار می سازد و دست یابی به این اهداف در قالب رشته های مهندسی کشاورزی ممکن و میسر است.
بدین سبب در آزمون سراسری،مجموعه مهندسی کشاورزی برای تربیت متخصصان این رشته در گرایشهای مختلف با مقاطع کارشناسی و کاردانی در نظر گرفته شده است.

1 -علوم و صنایع غذایی

1-1) تعریف و هدف
این رشته در گذشته با نام مهندسی کشاورزی–صنایع فرآورده های کشاورزی در دانشگاههای کشور ارائه شده و از سال 1371 به طور رسمی به علوم و صنایع غذایی تغییر نام داده است.کلیه عملیاتی که پس از صید و برداشت محصولات زراعی و باغی و یا ذبح دام انجام شده و مواد خام را به ماده غذایی آماده مصرف تبدیل می کند، شامل روشهای نگه داری،فرآوری،بسته بندی و...زیر مجموعه این گرایش می باشند.
هدف از این رشته،تربیت نیروهای متخصصی است که بتوانند در زمینه هایی چون اجرای عملیات تبدیل مواد غذایی،نگه داری محصولات کشاورزی، کنترل کیفیت،کمک به طراحی و بهینه سازی خطوط تولید در کارخانه های مورد نظر فعالیت کرده هدایت،نظارت و مسوولیت فنی واحدهای تولید فرآورده های مختلف غذایی را بعهده گیرند.

 

1-2) اهمیت و جایگاه در جامعه
نیاز روز افزون جامعه به غذا و رشد بی رویه جمعیت و کاهش منابع غذایی،یکی از مهمترین مسائلی است که توجه دولتمردان، اندیشمندان و محققان را به خود معطوف داشته است.در این راستا، لزوم استفاده بهینه از منابع غذایی موجود و به کارگیری روشهای مطلوب نگه داری و جلوگیری از ضایعات بی رویه محصولات کشاورزی، تأمین منابع جدید غذایی، بسته بندی مناسب به منظور حفظ و بهبود کیفیت محصولات و ...، از جمله مواردی است که اهمیت آن بر هیچ کس پوشیده نیست.
علاوه بر این،رشد و توسعه جوامع و پیشرفت علوم و صنعت، سبب پیدایش عادات و سبک های نوین غذایی شده،به گونه ای که نیاز به تنوع محصولات و پیدایش فرآورده های جدید غذایی و کمک غذایی به شکل روز افزونی احساس می گردد.بدین سبب رابطه مستقیم رشته صنایع غذایی با سلامت مردم و توجه خاص دولت و مردم به کمیت و کیفیت غذایی جامعه و ایجاد کارخانجات جدید صنایع غذایی و ...، همگی دلایل بارزی هستند که اهمیت این رشته تحصیلی را نشان می دهند.
این روزها بشر پی برده است که غذا خوردن تنها برای پاسخ به احساس گرسنگی نیست بلکه رفتاری است که از طریق آن کمبودهای جسم تأمین شده و سلامتی تضمین می‌گردد.برای حفظ این سلامتی نیاز است که انواع ویتامین‌ها،پروتئین‌ها و مواد مغذی لازم،همیشه در دسترس باشد.طبیعی است که بسیاری از مواد غذایی در همه فصل‌ها یافت نمی‌شود،این است که فرهنگ نگهداری از غذا برای زمان طولانی به صورت کنسرو جا افتاده است، کنسروهایی که در کارخانه‌های صنایع غذایی به صورت آماده و نمیه‌ آماده (پخته، منجمد، خشک شده،‌ افشره و ...) تهیه می‌شود.از سوی دیگر ساختار غذای مصرفی عامه مردم نسبت به گذشته تغییر یافته است،به عنوان نمونه اگر نان در سبد غذایی مردم 50 سال گذشته،بیشترین مورد استفاده را داشته است، امروزه انواع غذاهای دیگر از جمله ماکارونی،سوسیس و کالباس و بسیاری از غذاهای آماده گیاهی و حیوانی،سبد غذایی عموم مردم را تشکیل می‌دهند.همچنین بعضی از مواد غذایی مثل روغن و چای که در گذشته به صورت باز استفاده می‌شد،امروزه در کارخانه‌های صنایع غذایی در بسته‌بندی‌های بهداشتی عرضه می‌شود. کارخانه‌هایی که در تشکیل و نحوه فعالیت آنها،متخصصان بسیاری نقش دارند که از جمله این متخصصان می‌توان به فارغ‌التحصیلان رشته علوم و صنایع غذایی اشاره کرد که کنترل کیفیت و بهداشت مواد غذایی بر عهده آنهاست.در توضیح این رشته می‌توان گفت که در هر کارخانه‌ای‌ هدف‌،تولید بهترین‌ محصول‌ است‌.محصولی‌ که‌ از هر جهت‌ مطلوب‌ و بدون‌ عیب‌ و نقص‌ بوده‌ و در عین‌ حال‌ ضایعات‌ بسیار کمی‌ داشته‌ باشد.برای‌ رسیدن‌ به‌ این‌ هدف‌ باید بر روی‌ تولید محصول‌ غذایی‌ نظارت‌ و کنترل‌ داشت‌؛یعنی‌ از همان‌ ابتدا که‌ ماده‌ خام‌ به‌ کارخانه‌ می‌آید تا زمانی‌ که‌ پس‌ از تغییرات‌ و تبدیلات‌ لازم‌، بسته‌بندی‌ شده‌ و برای‌ عرضه‌ آماده‌ می‌شود،باید محصول‌ مورد نظر کنترل‌ و آزمایش‌ گردد.برای‌ مثال‌ هنگام‌ تهیه‌ بیسکویت‌ یا کلوچه‌ از زمانی‌ که‌ آرد وارد کارخانه‌ می‌شود تا زمانی‌ که‌ مواد مورد نیاز مثل‌ رنگ‌ و طعم‌دهنده‌ها به‌ آن‌ اضافه‌ می‌گردد و در نهایت‌ ماده‌ مورد نظر پخته‌ می‌شود،باید مرحله‌ به‌ مرحله‌ توسط‌ مسؤولین‌ آزمایشگاه‌ نمونه‌برداری‌ و آزمایش‌ گردد.که‌ این‌ کار توسط‌ متخصصان‌ علوم‌ و صنایع‌ غذایی‌ شاخه‌ کنترل‌ کیفی‌ انجام‌ می‌گیرد.در واقع‌ در رشته‌ علوم‌ و صنایع‌ غذایی‌،دانشجویان‌،تکنولوژی‌ صنایع‌ غذایی‌ مختلف‌ از قبیل‌ صنایع‌ لبنیات‌،غلات‌،گوشت‌،روغن‌،قند،سبزیجات‌ و میوه‌جات‌ را فرا می‌گیرند.همچنین‌ درباره‌ صنایع‌ نگهداری‌ مواد غذایی‌،بسته‌بندی‌ و کنترل‌ کیفی‌ مواد غذایی‌ آموزش‌ می‌بینند؛یعنی‌ دانشجو یاد می‌گیرد که‌ چگونه‌ طی‌ فرآیندهایی‌،عمر مواد غذایی‌ را ضمن‌ حفظ‌ کیفیت‌ و ارزش‌ غذایی‌ آن‌،طولانی‌تر کند.

 

توانایی‌های‌ لازم
راز موفقیت‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ در دست‌یابی‌ به‌ فرآورده‌های‌ جدید و عرضه‌ آن‌ به‌ بازار و قابلیت‌ توافق‌ و سازش‌ با تقاضای‌ مشتریان‌ است و چنین‌ کاری‌ نیاز به‌ تلاش‌ و کوشش‌ بسیار دارد. از سوی‌ دیگر دانشجوی‌ این‌ رشته‌ باید آمادگی‌ کار در شهرهای‌ کوچک‌ یا حومه‌ شهرهای‌ بزرگ‌ را داشته‌ باشد چون‌ بیشتر کارخانه‌های‌ صنایع‌ غذایی‌ خارج‌ از شهرهای‌ بزرگ‌ یا در شهرهای‌ کوچک‌ مستقر هستند.دروس‌ مهم‌ و پایه‌ در این‌ رشته‌ نیز شامل‌ شیمی‌،زیست‌شناسی‌ (شاخه‌ میکروبیولوژی‌) و آمار و احتمالات‌ می‌شود.

 

موقعیت‌ شغلی‌ در ایران
در کشوری‌ که‌ باید مواد غذایی‌ را برای‌ بیش‌ از 60 میلیون‌ جمعیت‌ تأمین‌ کرد،صنایع‌ غذایی‌ هیچ‌وقت‌ در انزوا قرار نخواهد گرفت‌ برای‌ همین‌ فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ اگر آمادگی‌ کار در کارخانه‌ یا کارگاه‌ را داشته‌ باشد ـ کارخانه‌هایی‌ که‌ بیشتر در حومه‌ شهر یا شهرهای‌ کوچک‌ واقع‌ شده‌ است‌ـفرصت‌ شغلی‌ مناسبی‌ به‌ دست‌ خواهد آورد. در ضمن‌ فارغ‌التحصیل‌ علوم‌ و صنایع‌ غذایی‌ می‌تواند با استفاده‌ از سرمایه‌ شخصی‌ یا مشارکت‌ با فردی‌ که‌ سرمایه‌ مورد نیاز را دارد، واحد تولیدی خصوصی‌ ایجادکند.کاری‌که‌ تعدادی‌ از فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ انجام‌ داده‌‌اند و موفق‌ نیز شده‌اند.

 

زمینه‌های اشتغال
فارغ التحصیلان رشته مهندسی علوم و صنایع غذایی پس از پایان تحصیلات، بسته به توانایی‌های فردی و علمی خود،می توانند مسوولیت‌های متفاوتی نظیر: مدیریت تولید کارخانجات،مسئولیت فنی، مسئولیت آزمایشگاه‌ها،انجام فعالیت‌های تحقیقاتی برای بهبود کیفیت تولیدات غذایی،ساخت محصولات جدید،افزایش تولید،کاهش ضایعات، بسته بندی و ارائه مشاوره علمی به واحدهای تولیدی و فعالیت‌های مرتبط دیگری را بر عهده گیرند.بدیهی است که نقش متخصصان این رشته در جلوگیری از اتلاف سرمایه‌های ملی، با کاهش ضایعات کشاورزی از طریق تبدیل آنها به فرآورده های غذایی مطلوب و مورد تأیید استانداردهای جهانی و ارزآوری از طریق صادرات این محصولات بر هیچ کس پوشیده نیست
فهرست وزارتخانه‌ها وسازمان‌هایی که فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در آنها مشغول به کار شوند از این قرار است:

 

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور
1- انستیتو پاستور ایران
2- سازمان بهزیستی کشور
3- شرکت سهامی دارو پخش
4- سازمان تأمین اجتماعی
5- شرکت توسعه ی صنایع پزشکی
6- انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور
7- فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران

 

وزارت جهاد سازندگی
1- سازمان امور عشایر ایران
2- شرکت سهامی شیر ایران
3- شرکت خدمات مهندسی جهاد سازندگی
4- شرکت سهامی شیلات ایران
5- سازمان دامپزشکی کشور
6- مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی

وزارت بازرگانی
1- مرکزتوسعه صادرات ایران
2- سازمان گسترش خدمات بازرگانی
3- سازمان غله کشور
4- سازمان بازرسی و نظارت بر توزیع کالا

وزارت کشاورزی
1- مؤسسه مهندسی و زراعی
2- سازمان چای کشور
3- شرکت سهامی کشت و صنعت شهید بهشتی و شهید رجایی
4- شرکت خدمات حمایتی کشاورزی

 

 

درس های رشته علوم و صنایع غذایی در مقطع کارشناسی

درس های پایه
ریاضیات	فیزیک
شیمی عمومی	شیمی آلی
شیمی تجزیه	شیمی فیزیک
بیوشیمی مقدماتی	فیزیولوژی
میکروب شناسی عمومی	آمار
اصول کامپیوتر

 

 

درس های اصلی و اختصاصی رشته علوم و صنایع غذایی در مقطع کارشناسی

درس های اصلی	درس های اختصاصی
بهداشت عمومی	بیو تکنولوژی در صنایع غذایی
میکروب شناسی مواد غذایی	کنترل کیفی مواد غذایی
شیمی مواد غذایی 1 و 2	صنایع روغن
زبان اختصاصی	صنایع محصولات قنادی و نوشابه
روش های بررسی و پژوهش	صنایع شیر و لبنیات
اصول مهندسی و ماشین آلات صنایع غذایی	صنایع غلات
بهداشت کارگاه ها و کارخانجات مواد غذایی	صنایع سبزی و میوه
اصول تغذیه	صنایع گوشت و شیر و مرغ و شیلات
آب و فاضلاب کارخانجات مواد غذایی	صنایع قند
اصول مدیریت	صنایع بسته بندی
تجزیه مواد غذایی 1 و 2	سمینار
مسمومیت های غذایی	تأثیر فرآیند بر ارزش غذا
اصول و روش های نگهداری مواد غذایی	شناخت و کاربرد دستگاه های آزمایشگاهی
اصول کنترل کیفی و قوانین	کارآموزی 1 ،

 

گرایش‌ها و ابعاد مختلف این رشته در کارشناسی ارشد فناوری تبدیل مواد غذایی

یکی از معضلات روز کشورهای در حال توسعه از جمله ایران حجم بالای ضایعات بخش کشاورزی و نیز عدم استفاده بهینه از فرآورده های جانبی این بخش است.دانش و فناوری تبدیل مواد اولیه کشاورزی،دامی و دریایی به محصولاتی با ارزش افزوده بالا و نیز قابلیت نگهداری و بسته بندی آنها برای نگهداری در شرایط مختلف موضوع فعالیت این گرایش است. همچنین تربیت نیروی انسانی متخصص و محقق با توانایی‌های مدیریتی و راهبردی و تحقیقاتی در زمینه های فوق از دیگر مأموریت‌های این گرایش است.

 

علوم مواد غذایی
علوم پایه مورد نیاز در همه گرایش‌های مربوط به فرآوری و تبدیل و مهندسی صنایع غذایی در گرایش علوم مواد غذائی مد نظر قرار می گیرد.توانایی‌های علمی متخصصین مربوطه در این گرایش، سایر گرایش‌ها و تخصص‌ها را قادر به اتخاذ تکنیک‌های صحیح می نماید.شیمی مواد غذایی،میکروبیولوژی مواد غذایی،بیوشیمی و سایر خواص کیفی مواد غذایی محورهای اصلی آموزش و تحقیق در این گرایش هستند.

 

مهندسی صنایع غذایی
بومی سازی تجهیزات و تکنولوژی‌های روز مورد استفاده در صنایع غذایی و آشنایی دانشجویان به اصول طراحی و پایه‌های دانش فنی،تجهیزات و ماشین آلات مورد استفاده در صنایع غذایی هدف این گرایش است.

 

بیوتکنولوژی مواد غذایی
روش‌های نوین علمی مورد استفاده در صنایع غذایی،ارزش دهی به محصولات جانبی،استفاده بهینه از ضایعات و معرفی روش‌های بیوتکنولوژی در صنایع غذایی و محصولات و فناوری های مرتبط جزو اهداف این گرایش است.

 

دانشگاه هایی که دوره کارشناسی ارشد سراسری و آزاد صنایع غذایی و اصلاح نباتات را ارائه می دهند .
دانشگاه‌‌هاي ارومیه،تبریز،تربیت مدرس،تهران،صنعتی اصفهان،رامین اهواز،گرگان،ساری،کردستان،فردوسی مشهد،ملاثانی اهواز،بوشهر، محمودآباد و قائمشهر و دانشگاه آزاد قوچان،سبزوار،آزادشهر، یاسوج آیت الله آملی،شهرقدس،ورامین،علوم و تحقیقات تهران،ورامین ، مراغه و تبریزمقطع ارشد آن دائر می باشد.
گرایشها در دانشگاه سراسری و آزاد شامل تکنولوژی صنایع غذایی، شیمی مواد غذایی،مهندسی صنایع غذایی،میکروبیولوژی مواد غذایی و علوم مواد غذایی می باشد.
ظرفيت پذيرش در دانشگاه‌‌هاي دولتي حدود 336 نفر و در دانشگاه آزاد حدود 375 نفر مي‌باشد.برای مشاهده ظرفیت هر یک از دانشگاه‌ها در دانشگاه سراسری به دفترچه شماره 2 ضمیمه و دانشگاه آزاد به جدول شماره دو دفترچه مراجعه نمائید.

ادامه تحصیل در دکتری صنایع غذایی در کدام دانشگاه ها انجام می شود.
دانشگاه های دولتی
ارومیه،تبریز،تهران،مدرس،فردوسی مشهد و گرگان و دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات مقطع دکترای آنها دائر می باشد.
منابع هر گرایش به تفکیک در دانشگاه آزاد و دولتی در جدول زیر بهمراه ضرایب ارائه گردیده است.

 

 

منابع آزمون دکتری مهندسی کشاورزی- صنایع غذایی 1391 دانشگاه سراسری

رشته- کدگرایش	دروس	ضرائب
مجموعه علوم و صنایع غذایی - تکنولوژی مواد غذایی (کد –2412)	1- زبان انگلیسی
	2- استعداد تحصیلی
	3- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی شامل:شیمی مواد غذایی –میکروبیولوژی مواد غذایی –اصول مهندسی صنایع غذایی –تکنولوژی مواد غذایی –کنترل کیفیت مواد غذایی
	4- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی ارشد شامل :شیمی مواد غذایی تکمیلی –میکروبیولوژی صنعتی مواد غذایی –خواص بیوفیزیکی محصولات کشاورزی
مجموعه علوم و صنایع غذایی - میکروبیولوژی مواد غذایی - بهداشت مواد غذایی - بیوتکنولوژی مواد غذایی (کد –2413)	1- زبان انگلیسی
	2- استعداد تحصیلی
	3- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی شامل:شیمی مواد غذایی –میکروبیولوژی مواد غذایی –اصول مهندسی صنایع غذایی –تکنولوژی مواد غذایی
	4- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی ارشد شامل :فرآیند مواد غذایی تکمیلی –میکروبیولوژی مواد غذایی تکمیلی –میکروبیولوژی صنعتی –بیولوژی مولکولی میکروارگانیزم ها
مجموعه علوم و صنایع غذایی - شیمی مواد غذایی (کد –2414)	1- زبان انگلیسی
	2- استعداد تحصیلی
	3- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی شامل:شیمی مواد غذایی –میکروبیولوژی مواد غذایی –اصول مهندسی صنایع غذایی –تکنولوژی مواد غذایی –
	4- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی ارشد شامل :شیمی مواد غذایی تکمیلی –فرآیند مواد غذایی تکمیلی –روش های نوین آزمایشگاهی
مجموعه علوم و صنایع غذایی - مهندسی صنایع غذایی (کد –2415)	1- زبان انگلیسی
	2- استعداد تحصیلی
	3- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی شامل:شیمی مواد غذایی –میکروبیولوژی مواد غذایی –اصول مهندسی صنایع غذایی –تکنولوژی مواد غذایی
	4- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی ارشد شامل :مهندسی صنایع غذایی تکمیلی –خواص بیوفیزیکی محصولات کشاورزی –فرآیند مواد غذایی تکمیلی

 

 

منابع آزمون دکتری آزاد مهندسی کشاورزی- صنایع غذایی دانشگاه آزاد

درس- کدرشته	دروس	ضرائب
علوم و صنایع غذایی-50235	علوم مهندسی صنایع غذایی	2
	اصول و نگهداری مواد غذایی	3
	شیمی مواد غذایی	3
	میکروبیولوژی	3
	میکروبیولوژی صنعتی یا بیوتکنولوژی صنعتی	3
	زبان تخصصی	3
	تکنولوژی صنایع- روغن	2
	تکنولوژی صنایع- قند	2
	تکنولوژی صنایع- کنسرو	2
	تکنولوژی صنایع- شیر	2
	تکنولوژی صنایع- غلات	2

 

آزمون کارشناسی ارشد صنایع غذایی
دروس و ضرایب آزمون سراسری ارشد بصورت زیر است

آزمون دانشگاه سراسری:

کد رشته امتحانی	رشته – گرایش	مواد امتحانی و جدول ضرایب به ترتیب دروس در هر گرایش ( از راست به چپ)
1313	مجموعه علوم و صنایع غذایی	1- زبان عمومی و تخصصی 2- ریاضیات 3- شیمی مواد غذایی 4- میکروبیولوژی مواد غذایی 5- تکنولوژی مواد غذایی(تکنولوژی لبنیات ، قند ، روغن ، غلات ، کنسرو و اصول نگهداری ) 6- اصول طراحی کارخانجات و مهندسی صنایع غذایی
	شماره درس:	1	2	3	4	5	6
	مهندسی کشاورزی- علوم و صنایع غذایی	2	2	2	2	4	2

 

 

آزمون دانشگاه آزاد:
دروس آزمون شامل موارد زیر می باشد:

کد رشته امتحانی	رشته امتحانی			مواد امتحانی و ضرایب به ترتیب دروس در هر گرایش (از راست به چپ)
5400	مجموعه 4 کشاورزی			1- ریاضی و آمار 2- زبان تخصصی 3- شیمی مواد غذایی 4- میکروبیولوژی مواد غذایی 5-اصول و روش‌های نگهداری مواد غذایی و کنسروسازی 6-تکنولوژی مواد غذایی(شیر، گوشت، قند، غلات و روغن) 7-اصول مهندسی و طراحی کارخانجات مواد غذایی(اصول طراحی،اصول مهندسی، سیالات،انتقال جرم و حرارت،استاتیک)
50401	مهندسی کشاورزی – علوم و صنایع غذایی			2		3		4		2		3			4		2
			1- ریاضی و آمار 2- زبان تخصصی 3- شیمی مواد غذایی 4- میکروبیولوژی مواد غذایی 5-اصول و روش‌های نگهداری مواد غذایی و کنسروسازی 6-تکنولوژی مواد غذایی(شیر، گوشت، قند، غلات و روغن) 7-اصول مهندسی و طراحی کارخانجات مواد غذایی(اصول طراحی،اصول مهندسی، سیالات،انتقال جرم و حرارت،استاتیک)
50407		مهندسی کشاورزی – علوم و صنایع غذایی- تکنولوژی مواد غذایی	2		3		2		2		4			4		3
			1- ریاضی و آمار 2- زبان تخصصی 3- شیمی مواد غذایی 4- میکروبیولوژی مواد غذایی 5-اصول و روش‌های نگهداری مواد غذایی و کنسروسازی 6-تکنولوژی مواد غذایی(شیر، گوشت، قند، غلات و روغن) 7-اصول مهندسی و طراحی کارخانجات مواد غذایی(اصول طراحی،اصول مهندسی، سیالات،انتقال جرم و حرارت،استاتیک)
50408		مهندسی مواد و طراحی صنایع غذایی	2		3		2		2		3			4		4
			1- ریاضی و آمار 2- زبان تخصصی 3- شیمی مواد غذایی 4- میکروبیولوژی مواد غذایی 5-اصول و روش‌های نگهداری مواد غذایی و کنسروسازی 6-تکنولوژی مواد ذایی(شیر، گوشت، قند، غلات و روغن) 7-اصول مهندسی و طراحی کارخانجات مواد غذایی(اصول طراحی،اصول مهندسی، سیالات،انتقال جرم و حرارت،استاتیک)
50410		مهندسی کشاورزی-علوم و صنایع غذایی-شیمی مواد غذایی	2		3		4		2		3			4		2
			1- ریاضی و آمار 2- زبان تخصصی 3- شیمی مواد غذایی 4- میکروبیولوژی مواد غذایی 5-اصول و روش‌های نگهداری مواد غذایی و کنسروسازی 6-تکنولوژی مواد غذایی(شیر، گوشت، قند، غلات و روغن) 7-اصول مهندسی و طراحی کارخانجات مواد غذایی(اصول طراحی،اصول مهندسی، سیالات،انتقال جرم و حرارت،استاتیک)
50411		مهندسی کشاورزی-علوم و صنایع غذایی-میکروبیولوژی مواد غذایی	2		3		2		4		3			4		2
			1- ریاضی و آمار 2- زبان تخصصی 3- شیمی مواد غذایی 4- میکروبیولوژی مواد غذایی 5-اصول و روش‌های نگهداری مواد غذایی و کنسروسازی 6-تکنولوژی مواد غذایی(شیر، گوشت، قند، غلات و روغن) 7-اصول مهندسی و طراحی کارخانجات مواد غذایی(اصول طراحی،اصول مهندسی، سیالات،انتقال جرم و حرارت،استاتیک)
50414		مهندسی کشاورزی-علوم و صنایع غذایی گرایش مهندسی صنایع غذایی	2		3		2		2		3		4			4

آزمون ارشد و کلیات
در آزمون کارشناسی ارشد صنایع غذایی علاوه بر تعدد منابع و حضور موسسات آماده سازی منابع برای آزمون کارشناسی ارشد،عمدتاً مشاهده می شود که بیشتر موسسات به نوعی از روش خلاصه سازی منابع مرجع رشته استفاده می کنند با توجه به اینکه معمولا سرفصلهای خلاصه شده تنها برای دوره و جمع بندی (پایان مطالعه یا دوره طلایی) مناسب است و یا برای داوطلبانی مناسب است که از معلومات تخصصی کافی در رشته برخوردارند،جزوات مزبور که در غالب بسته های آموزشی ارائه می شود،داوطلب را در رسیدن به اهداف دروس چندان یاری نخواهد نمود.از این رو سنجش تکمیلی امیرکبیر مجموعه ای متشکل از جزوات دانشگاهی دانشگاههای معتبر،جزوات خلاصه برداری شده از منابع اصلی،سی دهای چندرسانه ای آموزشی شامل دروس اصلی را به داوطلبان پیشنهاد می کند.

 

زبان عمومی و تخصصی
زبان از جمله درس‌های مهمی به حساب می آید که با توجه به مقتضیات آموزشی در ایران،اکثر دانشجویان دارای ضعف های عمده در این درس می باشند.سیاست سازمان سنجش و آموزش کشور از سال 1380 بدین گونه است که در طراحی سوالات زبان برای آزمون ارشد،گرایش به سمت زبان عمومی سوق پیدا کرده، اعم از دستور زبان،لغت و درک مطلب که به شکلهای متفاوتی ارائه می‌گردد.آنچه که به عنوان درک مطلب ارائه می‌شود برگرفته از متون مهندسی مجموعه صنایع غذایی است که حدود 15 سوال را به خود اختصاص می دهد و با اندکی تبحر و تجربه در ترجمه، براحتی می توان به این سوالات که به صورت درک مطلب ارایه شده اند پاسخ داد.

توجه داشته باشید می توان بدون داشتن دانش تخصصی در زمینه علوم صنایع غذایی یا دانستن نکاتی که متن ارائه می‌نماید،فقط بواسطه ترجمه که لازمه آن دانستن تعدادی از لغات تخصصی ضروری و تعدادی از افعال عمومی که با تکرار فراوان می توان به حافظه سپرد و پاسخ داد.البته نباید نادیده گرفت که دانش تخصصی کاملاً ضروری است، اما یکی از راه حلهای مد نظر و خوب برای زبان همین است. افزایش دایره لغات و قدرت ترجمه.البته برای این مهم یعنی افزایش دانش ترجمه سنجش تکمیلی امیرکبیر جزوه ای را به نام فن و متدهای ترجمه ارائه کرده است که براحتی نیاز داوطلبان را در مقاطع عالی و تکمیلی برآورده می کند.

از آنجا که متون درسی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری اکثراً به زبان انگلیسی می باشد،افزایش توان درک زبان خارجی به صورت عمومی و تخصصی از لازمه های لاینفک برای دانشجویان پذیرفته شده می باشد.از آنجا که بیشتر دانشجویان رشته علوم صنایع غذایی در این درس ضعیف اند و فقط تعداد معدودی اند که روی این درس در آزمون ارشد کار می کنند، برای اینکه از قافله رقابت عقب نیافتید با برنامه ای که ارایه می شود،می توانید به امید خدا مشکلات را حل و از مدعیان این درس شوید.
مهم نیست که شما در این درس ضعیف هستند با تلاش به راحتی می توانید به میزان مطلوبی با توجه به سطح معلومات قبلی و اکتسابی پس از اجرای برنامه برسید.توجه شود اگر بتوانید در این درس، درصد بالائی بزنید، با توجه به اینکه اکثر داوطلبان این درس را کمتر مورد توجه قرار می دهند انحراف معیار ایجاد شده و باعث می‌شود داوطلب رتبه خوبی کسب کند.

 

ساختار زبان عمومی و تخصصی در آزمون
در آزمون سراسری 30 سوال از زبان می آید. 15 سوال به صورت مطلقاً از بخش عمومی شامل لغت، دستور زبان و درک مطلب با بارم بندی زیر: 4تست دستور زبان،8 تست لغت و 3 تست از یک متن عمومی که برخی مواقع لغت را در بردارد گاهی اوقات دستور زبان و 15 سوال تخصصی از درک مطلب برگرفته از متون تخصصی علوم صنایع غذایی طرح می گردد.

 

منابع مناسب برای زبان عمومی
برای آزمون کارشناسی ارشد علوم صنایع غذایی،موارد زیر پیشنهاد می شود و عمده تاکید ما در برنامه ریزی بر محور فراگیری و افزایش دایره لغات است.در واقع فرآیند یادگیری زبان در عمل چیزی فراتر از یک دوره 6 ماهه طول می کشد و اگر داوطلب تمام زمان خود را نیز معطوف به این درس نماید باز هم بعید به نظر می رسد که بتوان آن را به صورت کامل پاسخ گفت.با این اوصاف تمرکز روی بخش لغات به شما کمک خواهد نمود تا سوالات مربوط به لغات در بخش عمومی را پاسخ دهید و با دیدی مسلط و جامع به ترجمه متون تخصصی بپردازید.
برای داوطلبان تمام سطوح (طلائی، نقره ای و برنزی) پیشنهاد می کنیم در خصوص فراگیری لغت اهتمام ورزند که این خود در دوره پس از قبولی نیز بسیار کمک خواهد نمود. با این ترتیب برای بخش عمومی منبع آموزشی زیر پیشنهاد می شود.
1-زبان عمومی تحصیلات تکمیلی سنجش تکمیلی امیرکبیر که در آن تمام 504 لغت ضروری + 101 لغت اضافی را به علاوه گرامر کامل تا سطح عالی (تافل) ارائه می گردد. در ضمن در کناره جزوه زبان عمومی فلش کارت لغت کاربردی (504 لغت) نیز ارائه می‌گردد.
نکته:یک راه ساده برای فراگیری لغات بیشتر در مدت زمان کم یا در فرصت های استراحت که می توان از آن بهره برد،رجوع به فرهنگ‌های لغت جیبی است.اگر بتوانید یک نمونه از این فرهنگ های لغات تهیه کنید و همیشه در کنار خود داشته باشید،تمرین چشمی روی لغات در فراگیری به شما بسیار کمک خواهد کرد.

 

سرفصلهای شورایعالی برنامه ریزی زبان عمومی
زمان ها Tenses
مجهول Passive
الگوهای فعل Verbal
جملات سببی Causatives
واژگان – فعل Verbs – Voc
درک متن Reading Comprehension
جمله واره صفتی Adjective Clauses
جمله واره اسمی Noun Clauses
جمله واره قیدی Adverb Clauses
واژگان – صفت Adjectives – Voc
وجه التزامی Subjunctives
درک متن Reading Comprehension
افعال کمکی Modals
جملات شرطی Conditionals
جملات غیرواقعی Unreal Past
اسم قابل و غیرقابل شمارش Count/ non- Count
واژگان – اسم Nouns – Voc
درک متن Reading Comprehension
موافقت فاعل با فعل Subject Verb Agreement
کلمات ربطی Sentence connectors
جابجایی فعل و فاعل Inversion
افعال دو کلمه ای Two –word Verbs
واژگان – قید Adverb – Voc
درک متن Reading Comprehension

 

زبان تخصصی
زبان تخصصی مجموعه صنایع غذایی سنجش تکمیلی امیرکبیر که در آن سعی شده تمام لغات مورد نیاز ارائه گردد.

 

نکات تکمیلی در بررسی زبان :
در بررسی درس زبان موارد کلی زیر پیشنهاد می شود.
- سعی کنید برنامه ای ثابت را در دستور کار قرار دهید.در برنامه پیشنهادی این مورد گنجانده شده است.به عنوان مثال هر روز در یک ساعت خاص فرضاً یک ساعت به ترجمه و حفظ لغت تخصیص دهید.
- بهتر است در هنگام مطالعه از برگه هایی کوچک برای نوشتن لغات مهم و ترجمه آن بهره ببرید.فرضاً در هر برگ 10 لغت را بهمراه ترجمه یادداشت کنید و در زمانهای آزاد بصورت چشمی موارد را مرور کنید.
- یکی از مشکلات بر سر راه تان در فراگیری و تسلط مقدماتی به ترجمه،بحث فراریت لغات است.در اوایل کار به کندی پیش خواهد رفت.بهتر است در چنین موارد کار ترجمه را رها نکنید حداقل تا یک ماه دیگر اگر بر اساس این برنامه پیش بروید،دانش و مهارت شما افزوده خواهد شد و در ضمن زبان به یک تفریح در دوره مطالعه برای شما تبدیل خواهد شد.
- سعی کنید لغات را هر هفته مرور کنید.استفاده از برگه های یادداشت شده بسیار موثر است.
- بهترین زمان برای مطالعه زبان هر شب قبل از خواب است.فرضاً 45 دقیقه الی 1 ساعت قبل از زمان استراحت شبانگاهی.
-ازآنجا که فراگیری دستور زبان از دردسرهای خاصی برخوردار است، بهتر است داوطلبانی که در گروه نقره‍‍ ‍‍ای و برنزی قرار دارند به بخش لغات بیتشر تمرکز کنند تا دستور زبان.عملاً پاسخگویی بخش دستوری نیز،دشواری های خاص خود را به همراه خواهد داشت.

 

رياضيات
درس رياضيات در رشته مهندسي كشاورزي (علوم و صنايع غذايي) در آزمون سال 91 شامل 30 تست بوده و ضريب آن 2 مي‌باشد.مواد امتحاني اين درس مجموعه‌اي از مطالب رياضي کنکور کارشناسي و رياضيات دانشگاهي است. سرفصل‌هايي كه در كنكور علوم و صنايع غذايي از آن سئوال مطرح مي‌شود شامل:تابع،حد و پيوستگي، مشتق و كاربرد آن، معادلات دیفرانسیل مرتبه اول و دوم، انتگرال و کاربرد آن، دنباله و سری،اعداد مختلط،بردار، ماتريس،توابع چند متغيره، انتگرال دوگانه و سه گانه،انتگرال روي خم و روي سطح،مختصات قطبي، سری‌ها، قضاياي ديورژانس،استوكس،هندسه تحليلي،توابع برداري،تبدیل لاپلاس و کاربردهای آن.براي فائق آمدن بر سؤالات اين درس می توان از کتاب هاي رياضيات دانشگاهي مانند کتب دکتر شيدفر استفاده نمود.با توجه به گستردگي اين درس و همچنين ممكن است در دانشگاه تمامي سرفصل‌هاي لازم تدريس نشده باشد و اين‌كه اكثر دانشجويان در اين درس پايه ضعيفي دارند موسسه سنجش تکمیلی امیرکبیر اقدام به تأليف كتابي نموده كه كليه مباحث مربوطه از پايه با بياني سليس و روان بيان شده است و همچنين با توجه به اين‌كه اين درس نياز به حل تمرين زيادي دارد تست‌ها و مثال‌هاي زيادي همراه با پاسخ تشريحي و توضيحات لازم براي درك بهتر سئوال آورده شده است كه براي مسلط شدن بر اين درس منبع جامع و كافي مي‌باشد.

 

شيمي مواد غذايي
درس شيمي موادغذايي در کنکور کارشناسی ارشد سال 91،شامل 25 سوال بوده و ضریب آن 2 مي‌باشد.سرفصل‌هايي كه در كنكور علوم و صنايع غذايي از اين درس از آن سئوال مطرح مي‌شود شامل: كربوهيدارت‌ها، آب،ديسپرسيون‌هاي غذايي،پروتئين‌ها،آنزيم،‌ليپيدها،رنگ مواد غذايي،ويتامين‌ها و مواد معدني،طعم موادغذايي مي‌باشد.براي فائق آمدن بر سؤالات اين درس مي توان از کتاب هاي شيمي مواد غذايي مولف دكتر فاطمي و دكتر بابك قنبرزاده استفاده نمود.با توجه به گستردگي اين درس و همچنين ممكن است در دانشگاه تمامي سرفصل‌هاي لازم تدريس نشده باشد بنابراین بهتر است کتابی جامع و کاربردی تأليف شود و موسسه سنجش تکمیلی امیرکبیر اقدام به تأليف اين كتاب كه سؤال‌های 15 سال گذشته آزمون کارشناسی ارشد به همراه پاسخ‌های تشریحی مي‌باشد نموده است و همچنين به بيان ساده تمامي مطالب مفيد و كنكوري منابع ذكر شده را توضيح مي‌دهد كه براي داوطلب مي‌تواند بسيار مفيد باشد.

ميكروبيولوژي موادغذايي
درس ميكروبيولوژي موادغذايي در رشته مهندسي كشاورزي (علوم و صنايع غذايي)در کنکور سراسري سال 91 در مقطع ارشد،شامل 25 سوال بوده و ضریب آن 2 مي‌باشد. سرفصل‌هايي كه در كنكور علوم و صنايع غذايي از آن سئوال مطرح مي‌شود شامل:طبقه‌بندي باكتري‌ها، عوامل موثر بر ميكروارگانيسم‌ها،روش‌هاي تعيين ميكروارگانيسم‌ها،روش‌هاي نگهداري موادغذايي،بيماري‌هاي باكتريايي ناشي از موادغذايي طبقه‌بندي كپك و مخمر،انگل‌ها مي‌باشد.براي مسلط شدن بر سؤالات اين درس مي­توان از کتاب ميكروبيولوژي موادغذايي مؤلف جي استفاده نمود. موسسه سنجش تکمیلی امیرکبیر اقدام به تأليف اين كتاب نموده و تمامي مباحث را به صورت كامل و جامع بيان نموده و تست‌ها و مثال‌هايي كه قرار داده است به يادگيري بهتر دانشجو كمك مي‌كند و پاسخ تشريحي اين سئوالات نكات مهم را در ذهن دانشجو تداعي مي‌نمايد.

 

آمار و احتمالات
این درس از دروس نسبتا دشوار برای اکثر دانشجویان می‌باشد و درک عمیق از مفاهیم و مسائل این درس برای پاسخ به سوالات آزمون ورودی تحصیلات تکمیلی دوره کارشناسی ارشد سازمان سنجش آموزش کشور رشته مهندسی کشاورزی ـ گرایش زراعت و اصلاح نباتات ضروری است. این درس تنها برای گرایش اصلاح نباتات دارای ضریب 2و برای سه گرایش دیگر فاقد ضریب است. این درس در آزمون سراسری سال 91 شامل 25 تست بوده است. مباحث اين درس شامل تعريف و اصطلاحات آمار،توزيع فراواني،‌شاخص‌ها،احتمالات،توزيع احتمالي نرمال،‌تئوري‌هاي نمونه‌برداري،قضاوت‌هاي آماري،توزيع نمونه‌هاي كوچك و كای اسكور،رگرسيون و همبستگي مي‌باشد .
برای تسلط به مفاهیم این درس مطالعه کتابهای ذیل ضروری است:
1ـ مفاهیم آمار و احتمالات تالیف دکتر عبدالمجید رضایی
2ـ مقدمه‌ای بر احتمالات و آمار تألیف آل.آلدر و ادوارد بی واسلر ترجمه دکتر عباسعلی زالی و دکتر جعفری شبستری
3ـ آمار و احتمالات کاربردی تألیف دکتر بهمن یزدی صمدی،دکتر پیغمبری و دکتر امیری ادغان
موسسه سنجش تکمیلی امیرکبیر با توجه به اين كه درس آمار مشترك با بسياري از رشته‌ها مي‌باشد اقدام به تأليف اين جزوه نموده است كه به توضيح درس به صورت كاملاً مفهومي و ارايه و حل تست‌ها و سئوالات همراه با پاسخ‌هاي تشريحي كرده است كه اين تست‌ها كمك زيادي براي درك بهتر درسنامه مي‌كنند.همچنين سئوالات مربوط به 10 سال اخير كنكور سراسري و 10 سال اخير دانشگاه آزاد در يك جزوه تحت عناوین تست‌های طبقه بندی شده و خودسنجی گنجانده شده است كه پاسخ تشريحي و سوالات آن مي‌تواند دانشجو را براي كسب درصد بالايي از اين درس كمك نمايد.همچنین در این جزوه از جزوات اساتید دانشگاه تهران، تبریز و اصفهان نیز استفاده گردیده است.

 

تكنولوژي موادغذايي
درس تكنولوژي موادغذايي در رشته مهندسي كشاورزي (علوم و صنايع غذايي)در کنکور کارشناسی ارشد سراسري سال 91،شامل 45 سوال بوده و ضریب آن 4 و يكي از دروس مهم اين رشته مي‌باشد.سرفصل‌هايي كه در كنكور علوم و صنايع غذايي از آن سئوال مطرح مي‌شود شامل: لبنيات، غلات،روغن،كنسرو،اصول نگهداري، قند. براي تسلط بيشتر بر سؤالات اين درس مي­توان از کتاب تكنولوژي لبنيات مؤلفين دكتر علي مرتضوي،قدس روحي،تكنولوژي قند مؤلفين دكتر مصباحي،دكتر بهزاد، تكنولوژي روغن مؤلف فرشته مالك،تكنولوژي غلات مؤلفين دكتر هادي پيغمبردوست،دكتر ناصر رجب‌زاده و كنسرو و اصول نگهداري مؤلف دكتر حسين فاطي استفاده نمود. با توجه به پراكندگي و توزيع منابع اين درس موسسه سنجش تکمیلی امیرکبیر اين كتاب را ارايه كرده و تمامي مطالب مربوط به اين درس را به صورت ساده و روان توضيح داده است و مثال‌ها و تست‌هاي سال‌هاي گذشته تثبيت مطالب در ذهن دانشجو مي‌شود.
اصول طراحي كارخانجات و مهندسي صنايع غذايي
درس اصول طراحي كارخانجات و مهندسي صنايع غذايي (علوم و صنايع غذايي) در کنکور سراسري سال 91 در مقطع کارشناسی ارشد، شامل 25 سوال بوده و ضریب آن 2 مي‌باشد. سرفصل‌هايي كه در كنكور علوم و صنايع غذايي از آن سئوال مطرح مي‌شود شامل: اهداف طراحي كارخانه،مسائل اقتصادي طرح، انتقال تكنولوژي،‌ مجوزها و استعلام‌ها،عوامل موثر در طراحي محل كارخانه، اتوماسيون، ترسيم فلوچارت،مشخصات ساختماني كارخانه و بخش اداري، آحاد، ابعاد، چگالي،غلظت،فشار،زاويه ريپوز و لغزش، سرعت ته‌نشيني،موازنه جرم انرژي سايكرومتري،مكانيك سيالات،تنش و كرنش،ويسكوزيته،معادله پيوستگي و برنولي،ارتفاع معادل،وسايل انداز‌گيري مشخصات سيال، پمپ،نور،انواع انبار و سيستم‌هاي وابسته،موتورخانه،سردخانه،آب مصرفي،سيستم‌هاي انتقال،لوله‌كشي،نيروي برق و كابل‌ها،فلزات مناسب،ترمودیناميك،كاربرد انجماد، انتقال حرارت به روش هدايتي، جابه‌جايي و تشعشعي و انتقال حرارت كلي،فرآيند حرارتي، توليد سرما، تبخير و خشك كردن، انتقال جرم و خوردگي. براي تسلط بيشتر بر سؤالات اين درس مي توان از کتاب اصول طراحي كارخانجات مؤلف دكتر شاهدي و اصول طراحي كارخانجات مؤلفين دكتر كلباسي، دكتر محمد حسين حسيني استفاده نمود. در جزوه موسسه سنجش تکمیلی امیرکبیرسعي شده تمامي مطالب مفيد و سرفصل‌هاي كنكوري اين منابع به صورت كامل و جامع بيان شود و تست‌ها و مثال‌هاي مابين مباحث سبب فهم بيشتر مطالب مي‌شود و همچنين سئوالات 15 سال اخير دانشگاه سراسري و 5 سال دانشگاه آزاد دانشجو را با نحوه سئوالات و تست‌زني آشنا مي‌كند.

 

مهمترین منابع در هر درس
صنايع لبنيات:
تكنولوژي شير و فراوردهاي لبني دكتر سيد علي مرتضوي
توليد شير و فراورده هاي آن دكتر تيموري يانسري
شير و فراوردهاي آن خانم گيتي كريم
روش هاي آزمايش شير عباس فرخنده

 

تكنولوژِي قند
صنايع شكر وقند دكتر شيخ الاسلام
قند سازي از نيشكر رياحي دوجلدي
تكنولوژي قند مهندس رضا اسماعيل زاده كناري
تكنولوژي روغن
تكنو لوژي روغن هاي خوراكي محمد حسين حداد خداپرست
تصفيه روغن هاي خوراكي / دكتر آزادمرد

 

تكنولوژي غلات
تكنولوژي غلات ،كتاب دكتر پيغمبردوست

كنسروسازي
صنايع كنسروسازي جواد حصاري

 

اصول نگهداري مواد غذايي
اصول تكنولوژي نگهداري مواد غذايي دكتر حسن فاطمي
مباني فيزيكو شيميايي نگهداري مواد غذايي دكتر محمد صفري دانشگاه تهران
اصول نگهداري مواد غذايي مهندس رستم فرجي هارمي
فراوري مواد غذايي فيلو ترجمه مسعود فلاحي
مباني فيزيكوشيميايي نگهداري مواد غذايي محمد صفري
صنايع غذايي دوجلدي مرتضي ملكي و شهرام دخاني

 

ميكروبيولوژي موادغذايي
ميكروبيولوژي مواد غذايي جي ترجمه دكتر مرتضوي
ميكروبيولوژي مواد غذايي خانم گيتي كريم
ميكروبيولوژي مواد غذايي فريزر ترجمه دكتر مرتضوي
اطلس ميكرو بيولوزي موادغذايي علي مرتضوي

شيمي مواد غذايي
شيمي مواد غذايي دكتر فاطمي
شيمي مواد غذايي دكتر كرامت
اصول طراحي كارخانجات و مهندسي صنايع غذايي
اصول مهندسي صنايع غذايي دكتر حميد توكلي پور
درآمدي بر مهندسي صنايع غذايي ترجمه:دكتر مرتضوي دانشگاه فردوسي
مباني مهندس صنايع غذايي سيد كمال الدين سيد رضوي انتشارات عميدي
اصول طراحي كارخانه هاي مواد غذايي دكتر معتمدزادگان و اسماعيل زاده كناري
اصول طرح ريزي واحدهاي صنعتي ترجمه آصف وزيري