راهنمای جامع آزمون کارشناسی ارشد و دکتری بیوتکنولوژی کشاورزی

 

معرفی رشته بیوتکنولوژی
روند رو به رشد جمعیت جهانی در سده اخیر به طور فزآینده‌ای افزایش یافته است كه این امر باعث رویارویی این جمعیت با كمبود موادغذایی شده است. در واكنش به این كمبود، فعالیت‌های انسانی باعث از دست رفتن منابع طبیعی و آلودگی بیشتر محیط زیست شده است. بنابراین بشر باید به دنبال راهی باشد كه غذای بیش‌تر و با كیفیت بالاتر در اختیار مردم قرار دهد كه به دنبال آن محیط زیست نیز حفظ شود.
كشاورزی سنتی نیز محدودیت‌های خاص خود را دارد. از جمله، محدودیت بازار آزاد، محدودیت منابع طبیعی و محدودیت منابع ژنتیكی است كه در سده اخیر تقریباً از حداكثر پتانسیل ژن‌ها در كشاورزی سنتی استفاده شده است. از این رو دانشمندان به دنبال راهی بودند كه بر این محدودیت‌ها غلبه كنند.
بیوتكنولوژی علمی روشی است كه شامل هر نوع استفاده تلفیقی از علوم بیوشیمی، میكروبیولوژی و مهندسی می‌شود به منظور نائل شدن به استفاده صنعتی از فعالیت میكروارگانیسم‌ها، سلول‌های كشت شده و اجزا متعلق به آن‌ها به طوری‌كه به صورت كنترل شده از عوامل بیولوژیك نظیر میكروارگانیسم‌ها یا اجزای سلولی استفاده شود. بنابراین بیوتكنولوژی شامل هر تكنیكی است كه از میكروارگانیسم‌های زنده یا بخشی از آن‌‌ها با هدف تولید و تغییر فرآورده‌های خاص استفاده می‌كند تا حیوانات و گیاهان را بهبود بخشیده یا میكروارگانیسم‌ها را برای مصارف خاص توسعه دهند.

 

ضرورت و توانایی
فارغ التحصیلان این رشته با علوم پایه پیشرفته بیوتکنولوژی وعلوم کاربردی آن آشنائی کامل پیدا نموده و می توانند در امر دستکاری ژنتیکی گیاهان و میکروارگانیزمها تخصص کسب و به اصلاح نباتات و مهندسی ژنتیک در گیاهان، قارچها، باکتریها، ویروسها، مخمرها، و ریزوبیومها بپردازند. با توجه به اینکه در این دور چهار گرایش گیاهی(اصلاح نبات)، گیاهپزشکی، علوم دامی و صنایع غذائی وجود دارد، فارغ التحصیلان با در نظر گرفتن گرایش خود میتوانند تخصص لازم را در جهت افزایش کارآئی و بهینه سازی برای افزایش کمیت و کیفیت تولیدات کشاورزی و غذائی کسب کنند. این فارغ التحصیلان توانائی آن را خواهند داشت که در مراکز تحقیقاتی به امر پژوهش مشغول شوند و به توسعه اطلاعات ضروری و مرزهای دانش کمک کنند و همچنین در مراکز آموزشی به تدریج و تربیت دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری بپردازند.

 

طول دوره تحصیل
براساس آئین نامه آموزشی دوره دکتری مصوب شورای عالی برنامه ریزی، طول دوره دکتری رشته بیوتکنولوژی کشاورزی حداکثر 9 نیمسال است که با تصویب مراجع ذیصلاح تا سه نیمسال می تواند به طول دوره اضافه شود. هر سال تحصیلی شامل دو نیمسال است و درهر نیمسال 16 هفته کامل آموزشی وجود دارد. نظام آموزشی این دوره واحدی است و برای هر واحد درس نظری در هر نیمسال 16 ساعت آموزش کلاسیک در نظر گرفته شده است.

تعداد واحدها
تعداد واحدهای دوره دکتری بیوتکنولوژی کشاورزی 25 واحد است به شرح زیر:
o دروس الزامی 14 واحد
o دروس انتخابی گرایش 10 واحد
o رساله 24 واحد
o سمینار 2 واحد

دانشگاه هایی که دوره دکتری سراسری و آزاد بیوتکنولوژی کشاورزی را ارائه می دهند .
دانشگاههای سراسری شامل پژوهشگاه ژنتیک ساری، دانشگاه تهران، ارومیه، همدان، کرمانشاه، قزوین، زنجان، شاهرود، کرمان، شهرکرد، شهید بهشتی، آیت الله مدنی، شیراز، صنعتی اصفهان، رشت، خرم آباد، ساری ، ملاثانی اهواز و محقق اردبیلی و در دانشگاه آزاد د دانشگاه علوم و تحقیقات فارس و کرج این رشته دایر می باشد.

ادامه تحصیل در دکتری بیوتکنولوژی کشاورزی در کدام دانشگاه ها انجام می شود.
دانشگاه‌های سراسری شامل پژوهشگاه ژنتیک ساری، دانشگاه تهران، همدان، شیراز، خرم آباد، مشهد، تبریز، گیلان و زنجان هستند که دکترای این رشته دایر است.

 

 

منابع آزمون دکتری مهندسی کشاورزی- دانشگاه سراسری

گرایش	نام درس	ضرائب
مجموعه - بیوتکنولوژی کشاورزی گیاهی (کد –2433)	1- زبان انگلیسی	1
	2- استعداد تحصیلی	1
	3- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی شامل: بیوشیمی عمومی- ژنتیک عمومی	4
	4- مجموعه دروس تخصصی در سطح کارشناسی ارشد شامل ژنتیک (یوکاریوتها و پروکاریوتها) بیولوژی سلولی و مولکولی، بیوتکنولوژی کشاورزی	4

 

آزمون کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی
دروس و ضرایب آزمون سراسری ارشد بصورت زیر است

آزمون دانشگاه سراسری:

کد رشته امتحانی	رشته – گرایش	مواد امتحانی و جدول ضرایب به ترتیب دروس در هر گرایش ( از راست به چپ)
	مجموعه زراعت و اصلاح نباتات	1- زبان عمومی و تخصصی 2- ژنتیک، 3- اصول اصلاح نباتات 4-بیوشیمی 5-آفات و بیماری های گیاهی 6- فیزیولوژی گیاهی
	شماره درس:	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
1324	بیوتکنولوژی کشاورزی	2	3	3	2	2	2

 

 

آزمون دانشگاه آزاد:
دروس آزمون شامل موارد زیر می باشد:

کد رشته امتحانی 5300	رشته امتحانی	مواد امتحانی و ضرایب به ترتیب دروس در هر گرایش (از راست به چپ)
	مجموعه 3 کشاورزی	1- زبان تخصصی 2- آمار 3- زراعت 4-اصول و اصلاح ژنتیک 5-بیوشیمی و ژنتیک مولکولی 6-طرح آزمایشات کشاورزی
50322	مهندسی کشاورزی – بیوتکنولوژی کشاورزی	3		2		1		4		3		2
		1- زبان تخصصی 2- آمار 3- اصول باغبانی 4-فیزیولوژی بعد از برداشت و ازدیاد نباتات 5-گیاه شناسی و خاک شناسی
50240	مهندسی کشاورزی – علوم باغبانی گرایش بیوتکنولوژی و ژنتیک مولکولی محصولات باغبانی	3	2		4		3		3

 

آزمون ارشد و کلیات:
در آزمون کارشناسی ارشد زراعت دانشگاههای سراسری مجموع زمان در نظر گرفته شده برای سوالات عمومی و تخصصی150 تا 180 دقیقه است. علاوه بر تعدد منابع و حضور موسسات آماده سازی منابع برای آزمون کارشناسی ارشد، عمدتاً مشاهده می شود که بیشتر موسسات به نوعی از روش خلاصه سازی منابع مرجع رشته استفاده می کنند با توجه به اینکه معمولا سرفصلهای خلاصه شده تنها برای دوره و جمع بندی (پایان مطالعه یا دوره طلایی) مناسب است و یا برای داوطلبانی مناسب است که از معلومات تخصصی کافی در رشته برخوردارند، جزوات مزبور که در غالب بسته های آموزشی ارائه می شود، داوطلب را در رسیدن به اهداف دروس چندان یاری نخواهد نمود. از این رو سنجش تکمیلی امیرکبیر مجموعه ای متشکل از جزوات دانشگاهی دانشگاههای معتبر، جزوات خلاصه برداری شده از منابع اصلی، سی دهای چندرسانه ای آموزشی شامل دروس اصلی را به داوطلبان پیشنهاد می کند.

 

زبان عمومی و تخصصی:
زبان از جمله درس‌های مهمی به حساب می آید که با توجه به مقتضیات آموزشی در ایران، اکثر دانشجویان دارای ضعف های عمده در این درس می باشند. سیاست سازمان سنجش و آموزش کشور از سال 1380 بدین گونه است که در طراحی سوالات زبان برای آزمون ارشد، گرایش به سمت زبان عمومی سوق پیدا کرده، اعم از دستور زبان، لغت و درک مطلب که به شکلهای متفاوتی ارائه می‌گردد. آنچه که به عنوان درک مطلب ارائه می‌شود برگرفته از متون مهندسی مجموعه زراعت است که حدود 15 سوال را به خود اختصاص می دهد و با اندکی تبحر و تجربه در ترجمه، براحتی می توان به این سوالات که به صورت درک مطلب ارایه شده اند پاسخ داد.
توجه داشته باشید می توان بدون داشتن دانش تخصصی در زمینه علوم زراعت یا دانستن نکاتی که متن ارائه می‌نماید، فقط بواسطه ترجمه که لازمه آن دانستن تعدادی از لغات تخصصی ضروری و تعدادی از افعال عمومی که با تکرار فراوان می توان به حافظه سپرد و پاسخ داد. البته نباید نادیده گرفت که دانش تخصصی کاملاً ضروری است، اما یکی از راه حلهای مد نظر و خوب برای زبان همین است. افزایش دایره لغات و قدرت ترجمه. البته برای این مهم یعنی افزایش دانش ترجمه سنجش تکمیلی امیرکبیر جزوه ای را به نام فن و متدهای ترجمه ارائه کرده است که براحتی نیاز داوطلبان را در مقاطع عالی و تکمیلی برآورده می کند.
از آنجا که متون درسی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری اکثراً به زبان انگلیسی می باشد، افزایش توان درک زبان خارجی به صورت عمومی و تخصصی از لازمه های لاینفک برای دانشجویان پذیرفته شده می باشد. از آنجا که بیشتر دانشجویان رشته علوم زراعت در این درس ضعیف اند و فقط تعداد معدودی اند که روی این درس در آزمون ارشد کار می کنند، برای اینکه از قافله رقابت عقب نیافتید با برنامه ای که ارایه می شود، می توانید به امید خدا مشکلات را حل و از مدعیان این درس شوید.
مهم نیست که شما در این درس ضعیف هستند با تلاش به راحتی می توانید به میزان مطلوبی با توجه به سطح معلومات قبلی و اکتسابی پس از اجرای برنامه برسید. توجه شود اگر بتوانید در این درس، درصد بالائی بزنید، با توجه به اینکه اکثر داوطلبان این درس را کمتر مورد توجه قرار می دهند انحراف معیار ایجاد شده و باعث می‌شود داوطلب رتبه خوبی کسب کند.

 

ساختار زبان عمومی و تخصصی در آزمون:
در آزمون سراسری 30 سوال از زبان می آید. 15 سوال به صورت مطلقاً از بخش عمومی شامل لغت، دستور زبان و درک مطلب با بارم بندی زیر: 4 تست دستور زبان، 8 تست لغت و 3 تست از یک متن عمومی که برخی مواقع لغت را در بردارد گاهی اوقات دستور زبان و 15 سوال تخصصی از درک مطلب برگرفته از متون تخصصی علوم زراعت طرح می گردد.

منابع مناسب برای زبان عمومی
برای آزمون کارشناسی ارشد علوم زراعت، موارد زیر پیشنهاد می شود و عمده تاکید ما در برنامه ریزی بر محور فراگیری و افزایش دایره لغات است. در واقع فرآیند یادگیری زبان در عمل چیزی فراتر از یک دوره 6 ماهه طول می کشد و اگر داوطلب تمام زمان خود را نیز معطوف به این درس نماید باز هم بعید به نظر می رسد که بتوان آن را به صورت کامل پاسخ گفت. با این اوصاف تمرکز روی بخش لغات به شما کمک خواهد نمود تا سوالات مربوط به لغات در بخش عمومی را پاسخ دهید و با دیدی مسلط و جامع به ترجمه متون تخصصی بپردازید.
برای داوطلبان تمام سطوح (طلائی، نقره ای و برنزی) پیشنهاد می کنیم در خصوص فراگیری لغت اهتمام ورزند که این خود در دوره پس از قبولی نیز بسیار کمک خواهد نمود. با این ترتیب برای بخش عمومی منبع آموزشی زیر پیشنهاد می شود.
زبان عمومی تحصیلات تکمیلی سنجش تکمیلی امیرکبیر که در آن تمام 504 لغت ضروری + 101 لغت اضافی را به علاوه گرامر کامل تا سطح عالی (تافل) ارائه می گردد. در ضمن در کناره جزوه زبان عمومی فلش کارت لغت کاربردی (504 لغت) نیز ارائه می‌گردد.
نکته: یک راه ساده برای فراگیری لغات بیشتر در مدت زمان کم یا در فرصت های استراحت که می توان از آن بهره برد، رجوع به فرهنگ‌های لغت جیبی است. اگر بتوانید یک نمونه از این فرهنگ های لغات تهیه کنید و همیشه در کنار خود داشته باشید، تمرین چشمی روی لغات در فراگیری به شما بسیار کمک خواهد کرد.

 

سرفصلهای شورایعالی برنامه ریزی زبان عمومی
زمان ها Tenses
مجهول Passive
الگوهای فعل Verbal
جملات سببی Causatives
واژگان – فعل Verbs – Voc
درک متن Reading Comprehension
جمله واره صفتی Adjective Clauses
جمله واره اسمی Noun Clauses
جمله واره قیدی Adverb Clauses
واژگان – صفت Adjectives – Voc
وجه التزامی Subjunctives
درک متن Reading Comprehension
افعال کمکی Modals
جملات شرطی Conditionals
جملات غیرواقعی Unreal Past
اسم قابل و غیرقابل شمارش Count/ non- Count
واژگان – اسم Nouns – Voc
درک متن Reading Comprehension

موافقت فاعل با فعل Subject Verb Agreement
کلمات ربطی Sentence connectors
جابجایی فعل و فاعل Inversion
افعال دو کلمه ای Two –word Verbs
واژگان – قید Adverb – Voc
درک متن Reading Comprehension

 

زبان تخصصی
زبان تخصصی مجموعه زراعت سنجش تکمیلی امیرکبیر که در آن سعی شده تمام لغات مورد نیاز ارائه گردد.

 

نکات تکمیلی در بررسی زبان
در بررسی درس زبان موارد کلی زیر پیشنهاد می شود.
- سعی کنید برنامه ای ثابت را در دستور کار قرار دهید. در برنامه پیشنهادی این مورد گنجانده شده است. به عنوان مثال هر روز در یک ساعت خاص فرضاً یک ساعت به ترجمه و حفظ لغت تخصیص دهید.
- بهتر است در هنگام مطالعه از برگه هایی کوچک برای نوشتن لغات مهم و ترجمه آن بهره ببرید. فرضاً در هر برگ 10 لغت را بهمراه ترجمه یادداشت کنید و در زمانهای آزاد بصورت چشمی موارد را مرور کنید.
- یکی از مشکلات بر سر راه تان در فراگیری و تسلط مقدماتی به ترجمه، بحث فراریت لغات است. در اوایل کار به کندی پیش خواهد رفت. بهتر است در چنین موارد کار ترجمه را رها نکنید حداقل تا یک ماه دیگر اگر بر اساس این برنامه پیش بروید، دانش و مهارت شما افزوده خواهد شد و در ضمن زبان به یک تفریح در دوره مطالعه برای شما تبدیل خواهد شد.
- سعی کنید لغات را هر هفته مرور کنید. استفاده از برگه های یادداشت شده بسیار موثر است.
- بهترین زمان برای مطالعه زبان هر شب قبل از خواب است. فرضاً 45 دقیقه الی 1 ساعت قبل از زمان استراحت شبانگاهی.
- از آنجا که فراگیری دستور زبان از دردسرهای خاصی برخوردار است، بهتر است داوطلبانی که در گروه نقره ای و برنزی قرار دارند به بخش لغات بیتشر تمرکز کنند تا دستور زبان. عملاً پاسخگویی بخش دستوری نیز ، دشواری های خاص خود را به همراه خواهد داشت.

ژنتیک عمومی
این درس از دروس نسبتا دشوار برای اکثر دانشجویان می‌باشد و درک عمیق از مفاهیم و مسائل این درس برای پاسخ به سوالات آزمون ورودی تحصیلات تکمیلی دوره کارشناسی ارشد سازمان سنجش آموزش کشور رشته بیوتکنولوژی کشاورزی ضروری است. این درس دارای دارای ضریب 3 است. این درس در آزمون سراسری سال 91 شامل 25 تست بوده است. سرفصل اين درس شامل: ژنتيك مندلي و مقدمه، جنسيت، ميكروارگانيسم، كمي، جمعيت، ژن‌ها، تقسيمات سلولي، گامتوژنز، سيتوژنتيك و جهش و موتاسيون،‌وراثت سيتوپلاسمي و تغيير در ساختمان ژن‌ها مي‌باشد كه بيشترين توجه در سال گذشته مبحث وراثت سيتوپلاسمي بوده است و همچنين فصل‌هاي ژنتيك، ژنتيك مندلي و كمي 65% سوالات را به خود اختصاص داده است. دانشجویی که قصد پاسخگویی به سوالات این درس در کنکور کارشناسی ارشد را دارد، باید به بهترین نحو به مفاهیم این درس، مسلط باشد.

 

برای تسلط به مفاهیم این درس مطالعه کتابهای ذیل ضروری است
1ـ اصول و مباني ژنتیک بهمن یزدی صمدی
2ـ اصول و مسائل ژنتیک ویلیام استانسفیلد
3ـ ژنتیک از دیدگاه مولکولی(براون)
با توجه به دشوار بودن اين درس و پراكندگي منابع موسسه سنجش تکمیلی امیرکبیر جزوه ای مدون و کامل تحت عنوان ژنتيك تأليف نموده است كه مي‌تواند منبع مفيد و كافي براي دانشجويان محسوب شود و از مزاياي اين كتاب تست‌ها وسوالات گذشته كنكورهاي سراسري و آزاد مي‌باشد كه مي‌تواند به رقابت بين داوطلبان كمك كند. همچنین در این جزوه از جزوات اساتید دانشگاه تهران، تبریز و اصفهان نیز استفاده گردیده است.

 

اصلاح نباتات
این درس از دروس دشوار برای اکثر دانشجویان می‌باشد و درک عمیق از مفاهیم و مسائل این درس برای پاسخ به سوالات آزمون ورودی تحصیلات تکمیلی دوره کارشناسی ارشد سازمان سنجش آموزش کشور رشته بیوتکنولوژی کشاورزی ضروری است. این درس دارای ضریب 3 ضریب است. این درس در آزمون سراسری سال 91 شامل 25 تست بوده است. مباحث اين درس شامل روش هاي توليدمثل، مكانيسم‌ها،‌ پلي پلوئيدي، روش‌هاي اصلاح گياهان،‌اينبرينگ، ژنتيك كمي، اصلاح گياهان زراعي، بازده و ذخاير ژنتيكي، اصلاح ارقام مهندسي ژنتيك، موتاسيون و اصلاح براي مقاومت آزمون‌ها مي‌باشد كه در سال گذشته توجه شاياني به بخش اصلاح گياهان زراعي دگرگشن و بازده ژنتيكي شده است و در برخي از مباحث هم مانند مكانيسم‌ها و يا موتاسيون سوالي مطرح نشده است.

 

برای تسلط به مفاهیم این درس مطالعه کتابهای ذیل ضروری است
1ـ اصول اصلاح نباتات دکتر محمد فارسی، عبدالرضا باقری
2ـ اصلاح نباتات دکتر بهمن اهدایی
3ـ اصلاح گياهان زراعي دكتر ارزاني
در جزوه اصلاح نباتات خصوصی موسسه سنجش تکمیلی امیر کبیر تمامی سرفصل ها بصورت درسنامه ارائه شده و در پایان هر درسنامه دو سری تست ارائه گردیده است. همچنین از جزوات کلاسی اساتید دانشگاه تهران، اصفهان، تبریز و فردوسی مشهد نیز در تالیف این جزوه استفاده گردیده است.

بیوشیمی
مفاهیم این درس در مقطع کارشناسی در درسی با عنوان بیوشیمی ارايه می‌گردد و از دروس نسبتاً دشوار رشته مهندسی بیوتکنولوژی کشاورزی می‌باشد. در آزمون ورودی تحصیلات تکمیلی دوره کارشناسی ارشد سازمان سنجش آموزش کشور دارای ضریب 2 می باشد.. این درس در آزمون کارشناسی ارشد سال 91 شامل 25 تست بوده است. مباحث اين درس شامل كربوهيدرات‌ها،‌ويتامين‌ها، پروتئين‌ها و اسيدهاي آمينه، ليپيدها، آنزيم‌ها، موادمعدني، اسيدنوكلئيك، راه‌هاي متابوليسم واسطه‌اي و بيوانرژتيك و اكسيداسيون بيولوژيك مي‌باشد كه در دو سال گذشته توجه زيادي به بخش آنزيم‌ها، ليپيدها و پروتئين‌هاي و اسيد آمينه شده است.

برای تسلط به مفاهیم این درس مطالعه کتابهای ذیل ضروری است
1ـ بیوشیمی عمومی برای دانشجویان پزشکی، دکتر پرویز شهبازی، دکتر ناصر ملک نیا
2ـ چکیده بیوشیمی دکتر پروین پاسالار
3ـ بیوشیمی هارپر
4ـ جزوه‌ي بيوشيمي باقري – دانشگاه شيراز
جزوه نکته و تست موسسه سنجش تکمیلی امیرکبیر با دارا بودن تمامی سرفصل های درس بیوشیمی و ارائه درسنامه و تست های طبقه بندی شده شما را از خواندن این کتابها بی نیاز می سازد.

 

اصول مبارزه با آفات و بیماری های گیاهی
مفاهیم این درس در مقطع کارشناسی در دروسی با عناوین بیماریهای گیاهی ارايه می‌گردد. در آزمون ورودی تحصیلات تکمیلی دوره کارشناسی ارشد سازمان سنجش آموزش کشور دارای ضریب 2 می‌باشد. این درس در آزمون سراسری سال 91 شامل 25 تست بوده است. مباحث اين درس آفات گياهان زراعي و دشمنان طبيعي، انواع حشره‌كش‌ها، سم‌شناسي، علف‌هاي هرز و كنترل بيولوژيكي آفات، انواع كنترل‌ها و بيماري‌هاي گياهي و ويروسي مي‌باشد. دانشجویی که قصد پاسخگویی به سوالات این درس در کنکور کارشناسی ارشد را دارد، باید به بهترین نحو به مفاهیم این سه درس، مسلط باشد.برای تسلط به مفاهیم این درس مطالعه کتابهای ذیل ضروری است:
1ـ کتاب اصول مبارزه با آفات و بیماریهای گیاهی تألیف دکتر محمد خانجانی، جعفر خلقانی و محمد جواد سلیمانی پری
2ـ کتاب اصول مبارزه با بیماریهای گیاهی تألیف دکتر علی آهومنش
3ـ کتاب مدیریت علمی علفهای هرز ترجمه و تدوین دکتر محمدحسن راشد محصل و کاظم وفابخش
جزوه مدون موسسه سنجش تکمیلی امیرکبیر تمامي مطالب مهم اين منابع را گردآوري كرده و دانشجو را از مراجعه به اين منابع بي‌نياز مي‌كند و تست‌ها و مثال‌هاي موجود همراه با پاسخ تشريحي سبب ارزيابي دانشجو مي‌شود و همچنين جمع‌آوري سئوالات سال های گذشته كنكورهاي سراسري و آزاد دانشجو را با سئوالات اين درس آشنا مي‌كند.

فیزیولوژی گیاهان زراعی
در آزمون ورودی تحصیلات تکمیلی دوره کارشناسی ارشد سازمان سنجش آموزش کشور ای ندرس دارای ضریب 2 می‌باشد. این درس در آزمون سراسری شامل 25 تست بوده است. مباحث اين درس شامل فتوسنتز و تنفس تثبيت توسط جوامع گياهي و انتقال و توزيع مواد فتوسنتزي تنظيم رشد گياه و جوانه زني بذور، نمو بذر، تكامل فردي ، تغذيه

عناصر معدني و روابط آب مي‌باشد كه در سال گذشته بخش انتقال و توزيع مواد فتوسنتزي و تثبيت بيشترين سوالات را به خود اختصاص داده است.

 

فيزيولوژي و فيزيولوژي بعد از برداشت
درس فیزیولوژی و فیزیولوژی پس از برداشت در رشته مهندسی کشاورزی گرایش باغبانی در کنکور سراسری سال 91 شامل 30 تست بوده و ضریب آن 2 می باشد. از تعداد 30 سوال15 عدد از سوالات به درس فیزیولوژی گیاهی و 15 عدد دیگر به فیزیولوژی پس از برداشت تعلق دارد. فیزیولوژی گیاهی به صورت یک درس 3 واحدی و فیزیولوژی پس از برداشت نیز به صورت یک درس 3 واحدی در دوره کارشناسی تدریس می‌گردد. مباحث فيزيولوژي شامل سازمان و سلول گياهي، آنزيم‌هاي سلول، انرژي و كربن، نور، رنگدانه‌هاي گياهي،‌ گلبرگ و فتوسنتز،‌ متابوليسم كربن،‌ نيتروژن،‌ هورمون و PGR، نابساماني‌هاي فيزيولوژيكي، بيماري‌ها و ارزيابي و مديريت كيفي،‌ فوتوموفوژنز مي‌باشد. مباحث فیزیولوژی پس از برداشت شامل ساختار و ترکیب فرآورده ها (ترکیب شیمیایی و ارزش غذایی میوه ها و سبزی ها)، فیزیولوژی و بیوشیمی (نمو فیزیولوژیکی و رسیدن میوه، فیزیولوژی تنفس، بیوسنتز و اثرات اتیلن، بیوشیمی تنفس و بررسی چرخه های تنفسی، تغییرات شیمیایی زمان بالغ شدن)، اثرات دما (اثرات سوء دماهای پایین و بالا، عمر انبارداری، روش های خنک کردن فرآورده ها)، اتمسفر انبار (انواع انبارهای CA، انبارهای MA، انبارهای کم فشار، روش‌های کاهش اتیلن در انبار)، نابسامانی های فیزیولوژیکی (سرمازدگی و نابسامانی های مربوط به کمبود سایر عناصر معدنی)، بیماری شناسی (میکروارگانیزم های مولد ضایعات پس از برداشت، کنترل ضایعات پس از برداشت)، ارزیابی و مدیریت کیفیت (تعیین بلوغ و بررسی شاخص های بلوغ تجاری، فناوری های نوین برای تعیین بلوغ و مدیریت کیفیت)، آماده کردن فرآورده برای بازار (تیمارهای پس از برداشت مثل التیام دهی، واکس زدن، تنظیم کننده های رشد، بازدارنده های جوانه زنی و...)، بسته بندی فرآورده ها و بالاخره توصیه های نگهداری فرآورده می باشند.
در بین سرفصل های ارايه شده مهمترین آنها شامل ساختار و ترکیب فرآورده ها، فیزیولوژی و بیوشیمی، اثرات دما، نابسامانی های فیزیولوژیکی، ارزیابی و مدیریت کیفیت و آماده کردن فرآورده برای بازار می باشند.
منابع و مراجع مهم براي درس فيزيولوژي گياهي، هاپكينز ترجمه دكتر احمدي و كتاب تايزوزايگر و برای درس فیزیولوژی پس از برداشت شامل کتابهای فیزیولوژی پس از برداشت دکتر راحمی، دکتر میدانی و دکتر مرندی و جزوات فیزیولوژی پس از برداشت دانشگاه شیراز (دکتر راحمی) و دانشگاه همدان (دکتر ارشادی) می باشند. مباحث کتابهای مرجع معمولا در سطح گسترده ای بیان شده و مطالعه کامل آنها وقت بسیاری را از داوطلبان می‌گیرد. گاهی دسترسی به جزوات برای همه داوطلبان امکان پذیر نبوده و این جزوات نیز خالی از اشکالات و تناقض ها نمی باشند. همچنین پراکندگی مطالب در جزوات بر سختی مطالعه و تمرکز بر آنها می افزاید. با توجه به ایرادات هر یک از کتب مرجع و جزوات و کامل نبودن کتاب های کنکور و یا پراکندگی مطالب، در جزوه فیزیولوژی و فیزیولوژی پس از برداشت انتشارات موسسه سنجش تکمیلی امیرکبیر سعی نموده این ایرادات را برطرف كند. مهمترین نقاط مثبت این جزوه شامل گردآوری خلاصه مفیدی از مطالب مهم و کلیدی این دروس و ارایه سوالات و پاسخ های تشریحی تمامی تست های 15 سال اخیر آزمون های کارشناسی ارشد دانشگاه های دولتی و آزاد می باشد.

سبزي‌كاري و گل‌كاري
دروس سبزی‌کاری و گل‌کاری رشته مهندسی کشاورزی، گرایش علوم باغبانی در کنکور سراسری سال 91 به صورت مشترک شامل 30 تست بوده و ضریب آن 3 می‌باشد. این درس شامل دو قسمت سبزیکاری (سبزیکاری عمومی و سبزیکاری خصوصی) و گلکاری (گلکاری عمومی و گلکاری خصوصی) می‌باشد. البته در دوره کارشناسی از هر کدام از این دروس جداگانه ارايه می‌شوند.
سرفصل‌های درس سبزیکاری عبارتند از؛ سبزیکاری عمومی، سبزي‌هاي ريشه‌اي، سبزی‌های پیازی، سبزي‌هاي ميوه‌اي، سبزي‌هاي برگي، سبزي‌هاي دانه‌اي، سبزیهای چندساله، كلم‌ها و قارچ خواركي.
سرفصل‌های درس گلکاری عبارتند از؛ فاكتورهاي عمومي گل‌كاري، گیاهان پوششی (چمن و چمنکاری، تعدادی از گیاهان پوششی)، گیاهان زینتی (بر اساس تیره های مختلف گیاهی)، درختان زینتی (سوزنی برگان/ پهن برگان).
در قسمت سبزیکاری و گلکاری، طولانی‌ترین بخش مربوط به سبزیکاری و گلکاری عمومی می‌باشد که در حقیقت مقدمه‌ای بر سبزیکاری و گلکاری خصوصی می‌باشند و در دوره کارشناسی ارشد نیز به عنوان پیش نیاز این دروس می‌باشند. در قسمت عمومی به طور کلی به تقسیم بندی و تاثیر شرایط محیطی و روشهای مختلف تکثیر گلها و سبزیها پرداخته شده است. و در قسمت سبزیکاری و گلکاری خصوصی، به صورت جداگانه به بررسی هر کدام از سبزیها و گل‌های مختلف شامل؛ گیاه شناسی، روش تکثیر، شرایط اکولوژیکی مورد نیاز، کاشت، داشت و برداشت آن گیاه پرداخته شده است.
منابع مورد استفاده برای درس سبزیکاری، کتاب سبزیکاری دکتر غلامعلی پیوست، جزوه سبزیکاری دانشگاههای تهران، تبریز، ارومیه، اصفهان و گیلان می باشد.
منابع مورد استفاده برای درس گلکاری، کتاب گلکاری دکتر خلیقی، اصول باغبانی و ازدیاد نباتات دکتر مرتضی خوشخوی و جزوه‌های گلکاری دانشگاه تهران، دانشگاه تبریز و دانشگاه ارومیه استفاده شده است. که کتابهای یاد شده به صورت کلی جز کتابهای پایه در مبحث گلکاری در ایران می‌باشند.
با توجه به پراكندگي منابع ذكر شده انتشارات سنجش تکمیلی امیرکبیر اقدام به تهيه جزوه سبزي‌كاري و گل‌كاري نموده است كه به صورت کلی در این جزوه سعی شده است خلاصه‌ای به صورت مختصر و جامع و کامل و دسته بندی شده ارائه شود، به صورتی که دانشجو قادر به جواب دادن به تست‌های مربوطه در هر دو قسمت به خوبی باشد.
یکی دیگر از مزایای این جزوه ارايه سوالات و پاسخ‌های تشریحی تمامی تست‌های 10 سال اخیر دانشگاه دولتی و 5 سال اخیر دانشگاه
آزاد به صورت تشریحی می‌باشد که در کمک به آماده‌سازی دانشجو برای آزمون کارشناسی ارشد سراسری و یادگیری مفید می‌‌باشد و همچنین همراه با هر قسمت و سرفصل سوال‌های جداگانه‌ای همراه با جواب تشریحی برای توجه بیشتر دانشجو به مسائل و مطالب مهم آورده شده است. در آخر هر فصل آزمون‌هاي چهارگزینه‌ای برای این‌که دانشجو خود را مورد سنجش قرار دهد گنجانده شده است.

 

ميوه كاري
درس میوه کاری در رشته مهندسی کشاورزی گرایش باغبانی در کنکور سراسری سال 91 شامل 30 تست بوده و ضریب آن (3) می باشد. این درس تلفیقی از 8 واحد درسی شامل 3 واحد میوه های مناطق معتدله، 3 واحد میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری و 2 واحد میوه­های ریز می باشد که در دوره کارشناسی تدریس می شود. میوه کاری مشتمل بر یک بخش اطلاعات عمومی درباره نیازهای عمومی کشت، شرایط اقلیمی احداث باغ، سیستم های کاشت درختان میوه، هرس، نیاز سرمایی و اطلاعات گیاه شناسی می باشد. بخش میوه­های منطقه معتدله مشتمل بر سه قسمت مهم میوه های دانه‌دار (سیب، گلابی و به)، میوه های هسته دار (هلو، گیلاس، آلبالو، زردآلو، آلو و گوجه) و میوه های خشکباری (گردو، فندق، بادام، پکان) است. میوه‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری نیز شامل اطلاعاتی راجع به کشت و کار برخی از میوه های مهم این مناطق است. مهمترین میوه ها در بخش نیمه گرمسیری شامل مرکبات، خرما، پسته، زیتون، انار، انجیر، خرمالو و ... است. اما مهمترین میوه ها در بخش گرمسیری شامل موز، انبه، آناناس، نارگیل، آووکادو و ... می باشد. در بخش میوه های ریز نیز اطلاعاتی درباره برخی از میوه های ریز و شرایط کشت و کار آنها وجود دارد. مهمترین میوه های ریز مورد بررسی بر حسب اولویت شامل انگور، کیوی، توت فرنگی، تمشک، انگور فرنگی و ... می باشند.
منابع و مراجع مهم برای درس میوه کاری شامل، میوه‌کاری در مناطق معتدله دکتر رسول زادگان، کتاب پرورش مرکبات در ایران دکتر فتوحی قزوینی، کتاب میوه های ریز و کتاب میوه­کاری دکتر جلیلی مرندی و جزوات دروس میوه کاری دانشگاه های تهران (دکتر زمانی، دکتر عبادی و دکتر وحدتی)، دانشگاه شیراز (دکتر راحمی)، دانشگاه همدان (دکتر ارشادی) می­باشند. البته مباحث کتابهای مرجعی چون میوه کاری دکتر رسول زادگان، پرورش مرکبات دکتر فتوحی و یا کتاب میوه های ریز دکتر مرندی بسیار گسترده تر از سطح آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه سراسری بوده و مطالعه کامل آنها وقت بسیاری را از داوطلبان می گیرد. مهمترین اشکال در جزوات معرفی شده ،پراکندگی و گاهی نقص در مطالب بیان شده است.
با توجه به ایرادات هر یک از کتب مرجع و جزوات و کامل نبودن کتاب های کنکور و یا پراکندگی مطالب، در جزوه میوه کاری انتشارات سنجش تکمیلی امیرکبیر سعی شده این ایرادات برطرف گردد. لذا از جمله ویژگی‌های شاخص این جزوه می توان به اولویت بندی مطالب بر اساس اهمیت در کنکور، تشریح مطالب مدنظر طراحان سوالات کنکور، طرح سوالات آموزشی در پایان هر مبحث درسی، رفع تناقض ها و اشکالات جزوات مختلف اشاره کرد. ارایه سوالات و پاسخ های تشریحی تمامی تست های 10 سال اخیر دانشگاه های سراسری و آزاد از دیگر نقاط قوت این جزوه محسوب می شود.

 

 

خاك‌شناسي و گياه‌شناسي
خاک شناسی و گیاه شناسی یکی از دروس امتحانی رشته باغبانی می‌باشد که در آزمون کارشناسی ارشد دانشگاه سراسری درسال 91 30 سؤال از آن مطرح شده است. و ضريب اين درس 2 مي‌باشد. 15 تست مربوط به خاکشناسی و 15 تست دیگر گیاه شناسی هستند. در واقع این درس از دو بخش تشکیل شده، بخش خاک‌شناسی مباحث اصلی و عمومی آن را شامل می‌شود و گیاه شناسی نیز از دو بخش سیستماتیک گیاهی و فیزیولوژی گیاهی تشکیل شده است. فیزیولوژی گیاهی اجزای تشکیل دهنده گیاهان را بررسی می‌کند و در قسمت سیستماتیک طبقه‌بندی گیاهان و ویژگی‌های آن‌ها در هر دسته مورد مطالعه قرار می‌گیرد.
سرفصل‌های اصلی خاک شناسی شامل فیزیک خاک، پیدایش و رده‌بندی خاک، شیمی خاک و تغذیه گیاه، بیولوژی خاک و فرسایش خاک می‌باشند. كه بيشترين سوالات در سال 90 از بخش مواد آلي و مينرالوژي و شيمي خاك و مديريت آب و خاك مي‌باشد.
گیاه شناسی نیز بخش‌های زیر را شامل می‌شود: سلول‌های گیاهی، فرآیندهای فتوسنتز و تنفس و انتقال آب در گیاه، فتوپریودیسم، هورمون‌های گیاهی، بافت شناسی گیاهی و سیستماتیک گیاهان زراعی و زینتی كه بيشترين سوالات در سال‌هاي اخير از بخش مشخصات گياهان دانه‌دار، نهان‌دانه، جداگلبرگان و پوسته گلبرگان مي‌باشد.
کتاب « مبانی خاک شناسي» به ترجمه دکتر شهلا محمودی و دکتر مسعود حکیمیان معمولاً برای بخش خاک‌شناسی مطالعه می‌شود که به طور مختصر تقریباً اغلب مطالب را بیان کرده اما کافی نیست. «زندگی گیاه سبز» به ترجمه مسعود مجتهدی و حسین لسانی کتابی است که برای بخش گیاه شناسی (به غیر از سیستماتیک گیاهی) حاوی مطالب زیاد و ارزشمندی است، با این حال پاسخ برخی سؤالات کنکور در آن وجود ندارد. بنابراین بهتر است کتابی جامع و کاربردی برای هر دو بخش گیاه‌شناسی و خاك‌شناسي تهیه شود و سنجش تکمیلی امیرکبیر اقدام به تهيه اين جزوه كه سؤال‌های 10 سال گذشته آزمون سراسری و 5 سال گذشته آزمون دانشگاه آزاد به همراه پاسخ‌های تشریحی مي‌باشد نموده است و همچنين به بيان ساده تمامي مطالب مفيد و كنكوري منابع ذكر شده را توضيح مي‌دهد كه براي داوطلب مي‌تواند منبع قابل اعتمادي باشد.

 

برای تسلط به مفاهیم این درس مطالعه کتابهای ذیل ضروری است
1ـ فیزیولوژی گیاهان زراعی ترجمه دکتر غلام حسین سرمدنیا
2ـ فیزیولوژی عملکرد گیاهان زراعی عوض کوچکی
3ـ فیزیولوژی گیاهی تایزوزایگر
4ـ فیزیولوژی گیاهی (جلد اول) دکتر احمدی
جزوه فیزیولوژی گیاهان زراعی موسسه سنجش تکمیلی امیر کبیر مجموعه کاملی از درسنامه و تست های طبقه‌بندی شده است که با مطالعه این جزوه نیازی به مراجعه به کتب مرجع نیست.

آمار و احتمالات
این درس از دروس نسبتا دشوار برای اکثر دانشجویان می‌باشد و درک عمیق از مفاهیم و مسائل این درس برای پاسخ به سوالات آزمون ورودی تحصیلات تکمیلی دوره کارشناسی ارشد سازمان سنجش آموزش کشور رشته مهندسی کشاورزی ـ گرایش زراعت و اصلاح نباتات ضروری است. این درس تنها برای گرایش اصلاح نباتات دارای ضریب 2و برای سه گرایش دیگر فاقد ضریب است. این درس در آزمون سراسری سال 91 شامل 25 تست بوده است. مباحث اين درس شامل تعريف و اصطلاحات آمار، توزيع فراواني،‌ شاخص‌ها، احتمالات، توزيع احتمالي نرمال،‌تئوري‌هاي نمونه‌برداري، قضاوت‌هاي آماري، توزيع نمونه‌هاي كوچك و كای اسكور، رگرسيون و همبستگي مي‌باشد .
برای تسلط به مفاهیم این درس مطالعه کتابهای ذیل ضروری است:
1ـ مفاهیم آمار و احتمالات تالیف دکتر عبدالمجید رضایی
2ـ مقدمه‌ای بر احتمالات و آمار تألیف آل.آلدر و ادوارد بی واسلر ترجمه دکتر عباسعلی زالی و دکتر جعفری شبستری
3ـ آمار و احتمالات کاربردی تألیف دکتر بهمن یزدی صمدی، دکتر پیغمبری و دکتر امیری ادغان
موسسه سنجش تکمیلی امیرکبیر با توجه به اين كه درس آمار مشترك با بسياري از رشته‌ها مي‌باشد اقدام به تأليف اين جزوه نموده است كه به توضيح درس به صورت كاملاً مفهومي و ارايه و حل تست‌ها و سئوالات همراه با پاسخ‌هاي تشريحي كرده است كه اين تست‌ها كمك زيادي براي درك بهتر درسنامه مي‌كنند. همچنين سئوالات مربوط به 10 سال اخير كنكور سراسري و 10 سال اخير دانشگاه آزاد در يك جزوه تحت عناوین تست‌های طبقه بندی شده و خودسنجی گنجانده شده است كه پاسخ تشريحي و سوالات آن مي‌تواند دانشجو را براي كسب درصد بالايي از اين درس كمك نمايد. همچنین در این جزوه از جزوات اساتید دانشگاه تهران، تبریز و اصفهان نیز استفاده گردیده است.

 

منابع دکتری سراسری
زبان عمومی
- جزوه زبان تافل دکتری نیمه متمرکز ، تالیف موسسه سنجش تکمیلی امیرکبیر.
- زبان عمومی دکتری نیمه متمرکز، انتشارات راهیان دکتری، آیدین استوار.
- Essential word for the TOEFL
- Essential words 504

 

هوش و استعداد تحصیلی
- جزوه هوش و استعداد تحصیلی ، تالیف موسسه سنجش تکمیلی امیرکبیر.
- استعداد تحصیلی، انتشارات کتابخانه فرهنگ، مولف مسیح خواه و وکیلی.
- کتاب نکات کلیدی آزمون استعداد تحصیلی دکتری، مجید رضائی آباد چی، سمیه جهانبانی، انتشارات مولف.

 

ژنتیک یوکاریوت و پروکاریوتها
- شرح جامع ژنتیک مهندسی کشاورزی (بیوتکنولوژی در کشاورزی، اصلاح نباتات)، مجتبی مرتضوی، انتشارات ارشد.
- جزوه ژنتیک یوکاریوت و پروکاریوتها، تالیف موسسه سنجش تکمیلی امیرکبیر.

بیولوژی سلولی و مولکولی
- زیست شناسی سلولی مولکولی (لودیش) - ویرایش ششم، 2007.
- کلیات بیولوژی سلولی و مولکولی، پدیدآورنده: شهره شرق، ناشر: گوهر اندیشه .
- جزوه بیولوژی سلولی و مولکولی، تالیف موسسه سنجش تکمیلی امیرکبیر.

 

بیوتکنولوژی کشاورزی
- نشانگرهای مولکولی در بیوتکنولوژی کشاورزی، پدیدآورنده: ناصر صفایی، معصومه امینی، حیدر سیفی نبی آباد، ناشر: حق شناس.
- نشانگرهای مولکولی در ژنتیک و بیوتکنولوژی گیاهی، پدیدآورنده: دومبنیک دی. وین، حسن سلطانلو (مترجم)، محمدرضا نقوی (مترجم)، مهدی مرتضویان (مترجم)، ناشر: دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
- جزوه بیوتکنولوژی کشاورزی، تالیف موسسه سنجش تکمیلی امیرکبیر.